KDE su El Kitabı

KDE su El Kitabı

Geert Jansen

Çeviri: Emir SARI
Baskı KDE 4.5 (2010-09-21)

KDE su UNIX® su komutu için bir grafiksel ön yüzdür.


Bölüm 1. Giriş

Bölüm 1. Giriş

KDE su'ya hoş geldiniz! KDE su, UNIX® su komutunun K Masaüstü Ortamı için hazırlanmış bir grafiksel ön yüzüdür. Bir programı, başka bir kullanıcının parolasını sağlayarak o kullanıcıymış gibi çalıştırmaya izin verir. KDE su ayrıcalıksız bir programdır, sistemin su komutunu kullanır.

KDE su programının bir ek özelliği vardır: Sizin için parolaları anımsayabilir. Bu özelliği kullanıyorsanız her bir komut için parolanızı yalnızca bir kez girmeniz gerekir. Bunun ve bir güvenlik çözümlemesi üzerine daha fazla bilgi için “Parolayı Tutmak” bölümüne bakın.

Bu program, komut satırından veya .desktop dosyalarından başlatılmak üzere tasarlanmıştır. Bir GUI iletişim kutusu kullanarak root parolasını sorsa da, bir GUI programından daha çok bir <-> GUI yapıştırıcısıdır.

kdesu komutu, artık $(kf5-config --prefix)/bin değil de kf5-config --path libexec konumunda kurulu olduğundan ve dolayısıyla PATH'inizde olmadığından, kdesu komutunu başlatmak için $(kf5-config --path libexec)kdesu kullanmalısınız.

Bölüm 2. KDE su Kullanımı

Bölüm 2. KDE su Kullanımı

KDE su kullanımı çok kolaydır. Sözdizim şöyledir:

kdesu [-c komut] [-d] [-f dosya] [-i simge adı] [-n] [-p öncelik] [-r] [-s] [-t] [-u kullanıcı] [--noignorebutton] [--attach winid]

kdesu [KDE Genel Seçenekleri] [Qt™ Genel Seçenekleri]

Komut satırı seçenekleri aşağıda açıklanmıştır.

-c komut

Bu, komutun yönetici olarak çalışacağını belirtir. Bir argüman ile geçirilmelidir. Örneğin, yeni bir dosya yöneticisi başlatmak istiyorsanız komut isteminde şunu girerdiniz: $(kf5-config --path libexec)kdesu -c Dolphin

-d

Hata ayıklama bilgisini gösterin.

-f dosya

Bu seçenek, KDE su'nun .desktop dosyalarında etkili kullanımını sağlar. KDE su'ya dosya parametresiyle verilen dosyayı incelemesini söyler. Dosyaya geçerli kullanıcı tarafından yazılabiliyorsa KDE su komutu geçerli kullanıcı olarak yürütür. Aksi durumda, komut kullanıcı olarak yürütülür (öntanımlı olarak yönetici).

dosya parametresi şöyle değerlendirilir: Eğer dosya bir / ile başlıyorsa mutlak bir dosya adı olarak alınır. Aksi takdirde global bir KDE yapılandırma dosyası olarak kabul edilir.

-i simge adı

Parola iletişim kutusunda kullanılmak üzere bir simge belirtin. Herhangi bir uzantı olmadan yalnızca adı belirtebilirsiniz.

Örneğin Konqueror uygulamasını dosya yöneticisi kipinde çalıştırmak ve Konqueror simgesini parola iletişim kutusunda göstermek için:

$(kf5-config --path libexec)kdesu  -i konqueror
-c "konqueror --profile filemanagement"
-n

Parolayı tutmayın. Bu seçenek, parola iletişim kutusundaki parolayı tut onay kutusunu devre dışı bırakır.

-p öncelik

Öncelik değerini ayarlayın. Öncelik, 1-100 arasında herhangi bir numaradır; 100 en yüksek önceliği ve 0 ise en düşük önceliği belirtir. Öntanımlı değer 50'dir.

-r

Gerçek zamanlı zamanlama kullanın.

-s

kdesu ardalan sürecini durdurun. Bkz. “Parolayı Tutmak”.

-t

Uçbirim çıktısını etkinleştirin. Bu, parola tutmayı devre dışı bırakır. Bu genelde hata ayıklama amaçlı kullanılır; bir konsol kipli uygulama çalıştırmak istiyorsanız bunun yerine standart olan su komutunu kullanın.

-u kullanıcı

KDE su'nun en yaygın kullanımı bir komutu yönetici kullanıcı olarak çalıştırmak olsa da, herhangi bir kullanıcı adını ve parolayı da verebilirsiniz.

Bölüm 3. İç Yapılar

Bölüm 3. İç Yapılar

X yetkilendirmesi

Yürüttüğünüz program yönetici kimliği altında çalışır ve genelde X ekranınıza ulaşmak için yetkisi yoktur. KDE su, geçici bir .Xauthority dosyasına bir yetkilendirme çerezi ekleyerek bunun etrafından dolaşır. Komut çıktığında dosya kaldırılır.

X çerezleri kullanmıyorsanız kendi başınızasınız. KDE su bunu algılar ve bir tanımlama bilgisi eklemez; ancak yöneticinin ekranınıza erişmesine izin verildiğinden emin olmanız gerekir.

su Komutuyla Etkileşim

su Komutuyla Etkileşim

KDE su, yetki almak için sistemin su komutunu kullanır. Bu bölümde, KDE su'nun bunu nice yaptığı anlatılır.

Bazı su uygulamaları (örn. Red Hat®), parolaları stdin'den okumak istemez; KDE su bir pty/tty çifti oluşturur ve su komutunu kendi dosya tanımlayıcıları tty'ye iliştirilmiş bir biçimde yürütür.

Etkileşimli bir kabuk yerine kullanıcının seçtiği komutu yürütmek için KDE su, su komutunu -c argümanıyla kullanır. Bu argüman bilinen her kabukla çalışır, bu yüzden sıkıntı çıkarmaması gerekir. su, bu -c argümanını hedef kullanıcının kabuğuna geçiriri ve kabuk programı yürütür. Örnek komut: su root -c program.

Kullanıcı komutunu doğrudan su ile yürütmek yerine, KDE su kdesu_stub denen ufak bir yalancı program yürütür. Bu program (hedef kullanıcı olarak çalışır), KDE su'dan pty/tty kanalı üzerine bilgi ister (programcığın stdin'i ve stdout'u) ve sonrasında kullanıcının programını yürütür. Diğer yana geçirilen bilgi X ekranı, bir X yetkilendirme çerezi (varsa), PATH ve çalıştırılacak komuttur. Yalancı bir programın kullanılma nedeni, X çerezinin gizli bilgi olması ve komut satırında geçirilememesidir.

Parola Denetimi

Parola Denetimi

KDE su girdiğiniz parolaları denetler ve yanlışsa bir hata iletisi verir. Denetim, bir sınama programı yürütülerek yapılır: /bin/true. Bu başarılı olursa parola doğru varsayılır.

Parolayı Tutmak

Parolayı Tutmak

Konforunuz için KDE su bir parolayı tut özelliği içerir. Güvenlik konusunda ilgiliyseniz bu paragrafı okumalısınız.

KDE su'nun parolaları anımsamasına izin vermek sisteminizde (ufak) bir güvenlik açığı doğurur. Tabii ki KDE su sizin kullanıcı kimliğiniz dışındaki kimsenin parolanızı kullanmasına izin vermez; ancak dikkatli kullanılmazsa bu yönetici'nin güvenlik düzeyini normal bir kullanıcının düzeyine (sen) düşürür. Hesabınızı kıran bir deşici, yönetici erişimi alabilir. KDE su bunu engellemeye çalışır. Kullandığı güvenlik şeması görece güvenlidir ve burada açıklanmıştır.

KDE su, kdesud denen bir ardalan süreci kullanır. Süreç, komutlar için /tmp içindeki bir UNIX® yuvasını dinler. Yuvanın kipi 0600'dır; böylece yalnızca sizin kullanıcı kimliğiniz ona bağlanabilir. Parolayı tutma etkinleştirilmişse KDE su komutları bu ardalan süreci üzerinden yürütür. Komutu ve yönetici'nin parolasını yuvaya yazar ve ardalan komutu daha önce açıklandığı üzere su ile yürütür. Sonrasında komut ve parola atılmaz. Bunun yerine belirli bir süre tutulurlar. Bu, denetim modülündeki zaman aşımı değeridir. Bu süre içinde aynı komut için bir istek gelirse istemcinin parolayı sağlamasına gerek kalmaz. Deşicilerin ardalan sürecinden parolaları çıkarmasına engel olmak için (örneğin bir hata ayıklayıcı iliştirerek) ardalan süreci set-group-id nogroup olarak kurulmuştur. Bu, tüm normal kullanıcıların (sen de dahil olmak üzere) parolaları kdesud sürecinden almasına engel olmalıdır. Ayrıca, ardalan süreci DISPLAY çevre değişkenini başlatıldığındaki değere geri ayarlar. Bir deşicinin yapabileceği tek şey ekranınızda bir program yürütmek olabilir.

Bu şemadaki bir olası zayıf nokta ise yürüttüğünüz programların güvenlik temel alınarak yazılmamış olmasıdır (setuid yönetici programları gibi). Bu, önbellek taşmaları veya başka sorunların olabileceği ve bir deşicinin bunları kullanabileceği anlamına gelir.

Parola tutma özelliği güvenlik ve konfor arasında bir feragattir. Buna göre kullanmak isteyip istemediğinizi bir düşünün.

Bölüm 4. Yazar

Bölüm 4. Yazar

KDE su

Telif hakkı 2000 Geert Jansen

KDE su, Geert Jansen tarafından yazılmıştır. Pietro Iglio'nun KDE su 0.3 sürümü temellidir. Pietro ve ben, bu programın bakımını bundan sonra benim yapacağım konusunda anlaştık.

Yazara üzerinden ulaşabilirsiniz. Bulduğunuz tüm hataları bana bildirin ki onları düzeltebileyim. Sorunuz varsa sormaktan çekinmeyin.

Emir SARI

Bu belge GNU Serbest Belge Lisansı (GFDL) altında dağıtılmaktadır.

Bu yazýlým Sanatsal Lisans altýnda daðýtýlmaktadýr.